بررسی پیامد های جنگل زدایی و تخریب اراضی در جنگل های شرق مازندران

شناخت اهمیت جنگل ها و تأثیر آن ها در تداوم حیات بشر، موجب تلاش گسترده جهانی برای برنامه ریزی به منظور حفاظت پایدار این منابع طبیعی شده است. در مطالعه حاضر علل جنگل زدایی، تخریب اراضی جنگلی و عوامل موثر برمدیریت جنگل پجیم در شرق استان مازندران بررسی شد. از بین عوامل موثر بر جنگل زدایی، فعالیت های کشاورزی، پرورش دام و برداشت چوب مورد توجه قرار گرفت. برای رسیدن به اهداف مطالعه از برنامه ریزی پویای غیر خطی زیست-اقتصادی استفاده شد. تابع هدف، شامل درآمد حاصل از فعالیت های کشاورزی، دامپروری و برداشت چوب بود. با توجه به نتایج، مقایسه فعالیت های کشاورزی با مقدار بهینه که از حل مدل بدست آمد، تفاوت قابل ملاحظه ای مشاهده نشد و تنها الگوی کشت تغییر کرد. در دامپروری، تعداد دام بیش از حد بهینه را در منطقه جنگلی پجیم نشان داد. مقایسه تعداد بهینه با موجود نشان داد، تعداد متوسط 438 رأس گاو و 3530 رأس گوسفند و بز بیش از تعداد بهینه وجود دارد. نتایج حاکی از عدم پذیرش طرح خروج دام از جنگل پجیم توسط مردم منطقه قراراست و لازمه اجرای آن طراحی مناسب برای ساماندهی خروج دام از جنگل پجیم می باشد. در بحث برداشت چوب، مقایسه مقدار بهینه با موجود نشان داد که به طور متوسط 24/1436 متر مکعب چوب تجاری و 21/438 متر مکعب چوب زغال و هیزم بیش از مقدار بهینه برداشت شده است. نتایج کاربرد ahpدر بحث مدیریت بهینه جنگل نشان داد، از نظر مردم اگر جنگل پجیم به صورت سنتی مدیریت شود، بهتر است. نظر مسوولین کاملاً بر عکس نظر مردم بود. از دید مردم معیار سیاسی و از دید مسوولین معیار اجتماعی- فرهنگی دارای بیشترین تأثیر گذاری در امر مدیریت جنگل پجیم بود. با تقریب نظرات هر دو گروه، در نهایت شیوه مدیریتی شرکت های تعاونی منابع طبیعی به عنوان بهترین گزینه مدیریتی از میان گزینه های در نظر گرفته شده، انتخاب شد. با توجه به یافته های تحقیق توصیه می شود، سیاست های مرتبط با جنگل پجیم در آینده، طرح های توسعه روستاهای موجود در جنگل را در بر گیرد، چرا که بدون در نظر گرفتن رفاه مردم روستائی مدیریت صحیح جنگل اجرائی نخواهد شد.